Türkiye’deki elektrikli araç fiyatları ÖTV artışı ile birlikte daha da üst seviyelere çıktı. Elektrikli araç şarj istasyonu sayısının yeterli yaygınlıkta olmaması da; tüketicilerin yeni nesil araçlara mesafeli durmasının önündeki önemli engellerden biri.
LeasePlan ve Ipsos’un birlikte yürüttüğü Mobilite İçgörü Raporu’nun “Elektrikli Araçlar ve Sürdürülebilirlik” bölümü yayınlandı. Son üç yılda elektrikli araçlara önemli seviyelerde destek olduğunu gösteren rapor, elektrikli araç satın alma kararında etkili olan engelleri de ortaya koydu.
Elektrikli araç ÖTV ilişkisi
Şubat ayının ilk günlerinde elektrikli araç ÖTV oranları artırıldı. ÖTV zammı ile yeni nesil araçların vergileri yüzde 330 ile yüzde 400 arasında yükseltildi. Bu da elektrikli araç fiyatları için pek de pozitif olmayan bir görüntüyü ortaya çıkardı. ÖTV zammı ile ilgili detaylara buradan ulaşabilirsiniz.
Durum böyle olunca, Türkiye’deki sürücülerin elektrikli araç satın almama nedenlerinin başında ise yüzde 54 ile elektrikli araç fiyatları geldi. 22 ülkeyi kapsayan ve 5.000’den fazla kişinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmanın genelinde ise gelecek 5 yılda araç almayı planlayanların yüzde 57’si elektrikli araç almalarını önleyen ana sebep olarak satın alma fiyatını gösterdi.
Elektrikli araç şarj istasyonu da bir engel
Türkiye’deki elektrikli araç fiyatları, satın almama nedenleri arasında başı çekerken bunu, yüzde 37 ile yetersiz şarj altyapısı takip etti. Sıralama araştırmanın genelinde de farklı değil. Katılımcıların yüzde 51’i şarj olanakları nedeniyle elektrikli araçlardan uzak durduğunun altını çizdi.
Her ne kadar şarj altyapısı için çalışmalar yapılıyor olsa da elektrikli araç şarj istasyonu sayısı henüz yeterli sayıya ulaşmış değil. Bu da özellikle uzun yol yapan sürücülerin tercihini konvansiyonel motorlu araçlardan yana kullanmasında etkili oluyor.
Türkiye’deki sürücülerin bir diğer elektrikli araç satın almama nedeni ise menzil endişeleri. Satın alma fiyatları ve yetersiz şarj altyapısının ardından menzil endişeleri de yüzde 26 ile üçüncü sırada yer aldı. Araştırmanın genelinde ise bu oran yüzde 34.
Türkiye’nin elektrikli araçlara olan tutumu son 3 yılda yüzde 69 oranında daha olumlu oldu. Ayrıca, elektrikli araç alma niyetiyle ilgili olarak Türkiye araştırmada birinci sırada ipi göğüsledi. Buna göre, Türkiye’deki sürücülerin yüzde 61’i elektrikli araç almak istediğini belirtirken, Türkiye’yi yüzde 51 ile İtalya, yüzde 49 ile Portekiz takip etti.
Çalışma, özellikle son 3 yılda elektrikli araçlara rekor düzeyde destek olduğunu gösterirken, artık daha fazla sürücünün elektrikli araç kullanmak istediğini ortaya koydu. Araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 65’i artık sıfır emisyonlu elektrikli araç kullanacağını belirtirken, yüzde 44’ü özellikle son 3 yılda elektrikli araçlara karşı tutumunun olumlu yönde değiştiğini ifade etti.
Araştırmada, 5 yıl içerisinde yeni araç almayı düşünen katılımcılara öncelikli tercihleri de soruldu. Katılımcıların yüzde 61’i 5 yıl içerisinde yeni araç alacakları takdirde elektrikli araç almayı düşüneceklerini belirtti. Ayrıca, yapılan araştırma sürücülerin artık yeşil alternatiflerin dizel veya benzinli araçları kullanmaktan daha maliyetli olmadığını düşündüğünü de ortaya koydu. Katılımcıların yüzde 46’sı elektrikli araçların daha düşük CO2 emisyonu sayesinde sadece iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunmadığını, aynı zamanda daha düşük işletme maliyetlerine de sahip olduğunu belirtti.
Elektrikli araçlar için 2030 beklentileri
Araştırmada ayrıca katılımcılara beklentileri de soruldu. Sürücülerin yüzde 58’i 2030 yılında yollardaki çoğu aracın elektrikli veya benzer sıfır emisyonlu araçlardan oluşacağını tahmin ettiğini aktardı. Yalnızca yüzde 18’i bu görüşe katılmadığını bildirdi. 2030 yılı projeksiyonu kapsamında elektrikli araçlardan en umutlu olan ülkeler ise Portekiz ve Türkiye oldu. Portekiz’deki katılımcıların yüzde 77’si, Türkiye’deki katılımcıların yüzde 73’ü 2030 yılında çoğu yeni aracın elektrikli olacağına inandığını bildirdi.
Raporda, yüzde 34 ile genç sürücülerin ve yüzde 37 ile büyük şehirlerde yaşayan sürücülerin elektrikli araca geçme olasılığı en yüksek grup olduğu elde edilen diğer bulgular arasında yer aldı. Ayrıca, kadınların yüzde 48’i elektrikli araca geçme nedeni olarak daha düşük CO2 emisyonlarını gösterirken, erkeklerde bu oran sadece yüzde 43 olarak gerçekleşti.
LeasePlan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay da raporla ilgili bir değerlendirme yaptı ve elektrikli araç ÖTV zammının ülkemizde olumlu yönde gelişen ilgi ve farkındalığa ket vuracak gibi göründüğünü söyledi. Oktay sözlerini “Birçok ülkede devlet desteği ile gelişen elektrikli araç pazarı için yalnız vergi indirimi değil farklı teşvik programları da uygulanırken, henüz yolun başında olan Türkiye pazarında da hem alt yapı hem de vergi desteği konusunun tekrar değerlendirilmesinin önemli olduğunu düşünüyorum” diyerek sonlandırdı.
