1995 yılında otomobilde kullanılmaya başlayan ESP yani elektronik stabilite programı; bugün neredeyse tüm otomobillerde standart donanımlar arasında.
Emniyet kemeri ve havayastığı ile birlikte en iyi ikinci grup güvenlik teknolojilerinden biri. Islak bir yolda viraj alırken; önünüze birden bir canlı çıktığında; ani bir kaçış manevrası gerektiğinde vs. aracın izinde kalmasını sağlayan sistem; tam 25 yıl önce Bosch tarafından geliştirildi ve Mercedes S Serisi’nde kullanılmaya başladı.
Bosch kaza araştırmacıları, sadece AB’de kaymayı önleyici bu sistemin son 25 yılda 15.000 kadar hayat kurtardığını 500 bine yakın kazayı önlediğini tahmin ediyorlar.
Bosch yönetim kurulu üyesi Harald Kroeger; “Elektronik stabilite programının geliştirilmesi, bir kilometre taşıydı. Bosch ESP sistemini sürekli geliştirerek bugüne kadar 250 milyondan fazla üretti. Modern otomobiller bu elektronik sistem olmadan düşünülemez. Dünya çapında, tüm yeni araçların yüzde 82’si ESP ile donatılıyor. 2017 yılında bu rakam yüzde 64’tü.” diyor.
ESP tüm patinaj kazalarının yüzde 80’ini önleyebilir
Özellikle yollar ıslak veya buzlu olduğunda, yola ani çıkan yaya ya da hayvanlar gibi beklenmedik engellerden kaçınırken ve ayrıca çok hızlı bir viraj alırken, elektronik denge programı müdahale ediyor. ESP ile tüm patinaj kazalarının yüzde 80’ine kadar önlenebildiği belirtiliyor. ABS fren sistemi ve TCS çekiş kontrol sisteminin işlevlerini birleştiriyor. Ayrıca, aracın kayma hareketlerini algılıyor ve bunlara aktif olarak karşı koyuyor.
Kaymayı önleyici sistem, aracın sürücünün yönlendirdiği yönde ilerleyip ilerlemediğini tespit etmek için araç dinamiği hakkında bilgiler kullanıyor.
Bu iki faktör arasında bir tutarsızlık varsa, ESP hemen müdahale ediyor. Akıllı sensörler, direksiyon açısını ve araç yörüngesini saniyede 25 kez karşılaştırarak bunu sağlıyor. İkisi birbirinden uzaklaşırsa, ESP motor torkunu azaltarak tek tek tekerlekleri frenliyor.
Bu şekilde, sistem sürücünün aracı bloke etmesini veya kaydırmasını önlemeye yardımcı oluyor.
İlk Mercedes A serisinin devrilmesi etkili oldu
Bosch ve Daimler-Benz araç dengesini daha iyi sağlamak için çalışmalara 1980’li yıllarda başladı. 1992’de lansmana kadar, iki şirketten uzmanlar bir proje biriminde birlikte çalıştı. Ancak lüks sınıf için algısı vardı.
1997’de Mercedes’in ilk A serisi otomobil bir derginin elk (geyik) testinde devrilince Mercedes Benz, bu imaj kaybını ESP’yi standart ekipman yaparak kurtarma yoluna gitti. Bu da yaygınlaşma konusunda öncü bir girişim oldu.
Türkiye’de de zorunlu
AB’de ESP’nin zorunlu kullanımı kademeli olarak gerçekleşti. Kasım 2011’den itibaren yeni binek otomobil ve ticari araç türleri için ve 1 Kasım 2014 tarihinden itibaren yeni tescil edilmiş tüm binek otomobiller ve ticari araçlar için zorunlu yapıldı.
Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Ekvador, İsrail, Japonya, Malysia, Yeni Zelanda, Rusya, Güney Kore, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nde; anti-patinaj sistemi yasal olarak yeni yola çıkan otomobillerde zorunlu.
