Türkiye’de satılan araçların ortalama yüzde 75’i ithal araçlardan oluşur. Yıllardır bu tabloya bakarak, otomotivin Türkiye cari açığının ana sorumlularından biri olduğu algısı yaygındır. Oysa durum böyle değil. Geçtiğimiz hafta buluştuğumuz OSD (Otomotiv Sanayi Derneği) Başkanı Haydar Yenigün, OSD ekibiyle birlikte bu hesabı yapmışlar:
“2018 yılında Türkiye otomotivi ana ve yan sanayi olarak 12 ayda 32.2 milyar dolarlık ihracat yaptı. 11 aylık hesaplara göre ithalat ve ihracat arasındaki fark ihracattan yana 11 milyar 845 milyon dolara ulaştı. Bu rakam 2017 yılında 6.5 milyar dolar olmuştu. Otomotiv net cari fazla vermeye ve bunu artırmaya devam ediyor.”
“Otomotiv sanayiinin dış ticaret fazlası tarihin en yüksek seviyesine ulaştı”
Yenigün, dünümüzde ithalatsız üretim ve ihracatın dünyanın hiç bir yerinde mümkün olamayacağına değinerek, konuyla gili şu bilgileri veriyor:
“İthalat yapılmayan bir sektör düşünülemez. Dünyanın her yerinde belirli bir üretim için ithalat gereklidir. Türkiye otomotiv sektörü bir şeyler alıp, katma değerli ürün üretme ve bu ürünü ihraç etme noktasında önemli çalışmalar yapıyor. İlk 11 aylık rakamlara baktığımızda; geçtiğimiz yıl 6,4 milyar dolar dış ticaret fazlası veren otomotiv sektörü, 2018 yılının 11 aylık döneminde 11,8 milyar dış ticaret fazlası vererek bu alanda tarihin en yüksek seviyesine ulaşma başarısını elde etti. Yılın 13 milyar dolara yakın bir dış ticaret fazlasıyla kapanmasını ön görmekteyiz.”
Otomotiv ihracatının kg değeri
Ülkelerin refahlarını ve gelişmişliklerini belirleyen önemli unsurlardan biri de ihracatlarının kg değeri olarak ele alınır. Örneğin Japonya’nın, Amerika Birleşik Devletleri’nin, Kanada’nın, Almanya’nın ihraç mallar kg değeri üç haneli dolarla ölçülür. Türkiye, 2018 yılında 170 milyar dolara yakın bir ihracat gerçekleştirdi. Kilogram değeri 1.29 dolar. Türkiye otomotiv ihracatının kg değeri ise 9.53 dolar oldu. Yani otomotiv ihracatımız genel ihracatın 7,5 kat fazla değere sahip.
2018 yılında dünyada satılan araç sayısı
2018 yılında motorlu araç satışlarında yüzde 0,3 oranında bir azalma var. 2018’de dünyada 97 milyon araç üretildi ve 96,6 milyon araç satıldı.
2018 yılında yaşanan ekonomik hareketlilik ile birlikte, Türkiye toplam otomotiv üretimi; bir önceki yıla göre yüzde 9 azalarak 1 milyon 550 bin 150 adet olarak gerçekleşti.
Pazar, yüzde 35 daralarak yılı 641 bin 541 adet seviyesinde kapattı. Otomobil satışları yüzde 33 azaldı ve 486 bin 321 adette kaldı. Bu rakamlarla, küresel otomotiv pazarı içerisindeki Türkiye rolü yüzde 1 seviyesinin altını gösterdi.
2018 Türkiye oto ihracatı
Dünyanın kayda değer otomotiv ihracatçı ülkelerinden biri olduğu kabul gören Türkiye, 2018 yılında, 1 milyon 318 bin 869 adet araç ihraç etti. 2017’ye oranla ihracatı yüzde 1 azaldı.
Başkan Haydar Yenigün’e göre bu bir küçülme olarak değerlendirilmemeli. Yenigün, ihracata yönelik değerlendirmesinde şunları söyledi:
“İhracattaki büyümemizin durağanlaştığını söyleyebiliriz. Bu dönemde ihracat, paritedeki değişim sebebiyle dolar bazında yüzde 11 artarken, Euro bazında ise yüzde 6 arttı. Buna göre, toplam otomotiv ihracatı 32,2 milyar dolar olarak gerçekleşirken, otomobil ihracatı 12,4 milyar dolar ile 2018 yılını kapattı. Euro bazında otomobil ihracatı ise aynı seviyede kalarak 10,5 milyar Euro seviyesinde gerçekleşti. Ana ihracat pazarlarımız arasında AB&EFTA ülkelerinin (25,1 milyar dolar) ve Amerika kıtasının (1,7 milyar dolar) başı çektiğini görüyoruz.”
Otomotivde 2019 yılı beklentileri
OSD Başkanı Haydar Yenigün, otomotiv sanayinin 2019 yılı sonunda ulaşmayı hedeflediği rakamları da anlattı: “2019 yılı yükselen korumacı politikalar, zorlasan rekabet koşulları ve küresel ekonomide görülen yavaşlama işaretlerine bağlı olarak zor bir yıl olacak. Trump liderliğindeki Ticaret Savaşları ve korumacılık eğilimleri… Yanısıra en önemli ihracat pazarımız olan AB’de beklenen pazar büyümesinin yavaşlaması… Ve Brexit süreci önemli bir ihracat üretim merkezi olarak bizim için kritik öneme sahip.
OSD olarak, 2019 Türkiye otomotiv pazarının yüzde 27’lik daralmayla 470 bin adetler bandında kapanmasını ön görüyoruz. Üretim ve ihracat performansımız ise sürekliliğini koruyacak. 2019 yılında üretim tarafında yüzde 8’lik bir azalma bekliyoruz. Bu doğrultuda Türkiye toplam otomotiv üretiminin 1 milyon 420 bin adet civarında olmasını bekliyoruz. 2019 yılı sonunda otomobil üretiminin yüzde 8 azalmayla 940 bin adet, otomobil pazarının yüzde 28 daralmayla 350 bin adet, otomobil ihracatının ise 810 bin adet olacağını tahmin ediyoruz. ÖTV ve KDV indirimlerinin seçimler sonrası devam etmeyeceği ön görüsüyle hareket ettiğimizde, ithal araçların pazardaki payının zamanla yani yıl içerisinde artmasını bekliyoruz. Ancak ÖTV ve KDV indirimleri devam ederse tabi ki yerli üretim araçlara eğilim de devam eder.”
