Otomotiv işçilerinin ücret artışı isteğiyle yaptığı eylemlerinin bilançosu ağır oldu. Bosch’taki ücret artışlarını gerekçe göstererek 15 Mayıs tarihinde Oyak Renault’nun Bursa tesisinde başlayan, Tofaş, Çoşkunöz, Mako, Ototrim, Ford Otosan ve Türk Traktör‘e dalga dalga yayılan iş bırakmanın faturası 30 bin araç oldu.
2015’e çok hızlı giriş yapan Türk otomotiv sektörünün üretimi, fabrikaların ‘stop’ ettiği Mayıs ayında ilk kez 100 bin adedin altında kaldı. Mayıs’ta üretimin 120 bin adetler seviyesinde çıkması beklenirken, 90 bin adetlerle yetinilmek zorunda kalındı. Üretimde yüzde 30’a yakın düşüş görüldü. Yan sanayi şirketlerinde yapılan eylemler de tüm otomotiv üreticilerinde tedarik sorunu oluşturdu ve üretimde aksamalar yaşandı. Eylemlerde en büyük kaybı Oyak Renault yaşadı. Şirket, fabrikanın 12 gün durması sonucu yaklaşık 17 bin otomobili bantlardan indiremedi. İhracatta da önemli kan kaybı yaşandı. Mayıs’ta 22 bin civarında araç dünya pazarlarına gönderilemedi. Otomotiv sektörü yetkilileri iç pazar ve ihracat toplamında 500 milyon doların üzerinde bir kaybın oluştuğunda hemfikir.
Eylemlerde Bursa’da MESS’in sağladığı ilave şartlar karşılığında anlaşma sağlanırken, Kocaeli ve Eskişehir’de kriz bitmedi. Tofaş, Coşkunöz, Mako, Ototrim’de 22 Mayıs’ta, Oyak Renault’da 27 Mayıs’ta mavi yakalılar işbaşı yaptı ancak Ford Otosan ile Türk Traktör’de eylem henüz sona ermedi. Ford Otosan’ın Gölcük fabrikasında üretim sürüyor ancak yaklaşık 500 kişi hala eylemde. İşçi eylemleri nedeniyle Eskişehir’deki İnönü tesisinde 7 gündür üretim yapılamıyor. Türk Traktör’ün Ankara ve Erenler tesislerinde 22 Mayıs’tan bu yana üretim durdu.
Rekor hedefi tehlikeye girdi
Otomotiv işçilerinin 15 günlük eyleminin bu yıl üretim ve ihracatte rekora koşan otomotiv sektörünü nasıl etkileyeceği merak konusu. OSD Başkanı Kudret Önen bu yıl üretimin 1 milyon 225 bin adetle, ihracatın da 925 bin adetle rekora kırmasını beklediklerini açıklamıştı. Yılbaşından bu yana görünen tablo da rekorun adeta habercisiydi. Lokomotif sanayi 2015’e iç satışlar, üretim ve ihracatta çok hızlı giriş yapmıştı. Üretim Ocak’ta yüzde 37 artışla 102 bin 574 adet, Şubat’ta yüzde 31 artarak 102 bin 574 adet, Mart’ta yüzde 27 büyümeyle 109 bin 11 adet ve Nisan’da yüzde 28 artışla 120 bin 293 adet olarak gerçekleşmişti. İlk 4 ayda otomotiv üretimi geçen yılın yüzde 28 üzerine çıkarak 454 bin 998 adet olmuştu. Aynı dönemde toplam ihracat yüzde 17 büyüme göstererek 334 bin 558 adede ulaşmıştı. Ancak şimdi 30 binlik üretim kaybı rekor hedefinin tehlikeye girmesine neden oldu. Tüm zamanların en yüksek üretimi 1 milyon 190 bin adetle 2011’de elde edilmişti. İhracatta rekor 910 bin adetle 2008’de kırılmıştı.
İç pazarı da vurdu
Otomotiv işçilerinin eylemi iç pazar satışlarını da vurdu. 90 bin adetlerin üzerine doğru giden binek oto ve hafif ticari araç pazarının araç tedariğinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle 84 bin adetlerde kalması bekleniyor. Özellikle yerli araç satışlarının ağırlıkta olduğu Renault, Tofaş ve Ford gibi markalar, ürün bulamadığı için hedeflerini revize etmek zorunda kaldı. Satışlarda 8 bin adetlik kayıp yaşandı.
