Dünyada ilginç hak ihlalleri ve bu konuda açılan davalar yaşanıyor. Bunun son örneklerinden biri Danimarka’da Çinli sanatçı Ai Weiwei tarafından Volkswagen Danimarka distribütörüne açıldı. Kayıtlara Danimarka Volkswagen davası olarak geçecek dava; Çinli sanatçının 2017 yılında mülteci sorununa dikkat çekmek için ürettiği 3500 turuncu can yelekli eser, Polo reklamında kullanıldı.
Dava oldukça karmaşık görünüyor.
Soruna bir göz attığımda Volkswagen’in Danimarka distribütörünün yeni Polo lansmanında kullandığı arka cephe, Çinli sanatçının özel bir eseri. Halka açık bir alanda bir dış cephenin özel tasarımı olarak özetlenebilir. Halka açık bir alanda bulunan bir eserin önünde resim çektirilemez mi?
Sorun fotoğraf çekimi değil. Çekilen fotoğrafın 200 bin dağıtılan bir dergi ile ticari olarak kullanılması. Mahkemede katip Danimarka Volkswagen davası diye isim verebilir. Dava bu başlıkla haberlere konu olabilir.
İlginç. İlgili mahkeme ne karar verir bilinmez ama Çinli sanatçı şimdiden Volkswagen’e meşhur orta parmak hareketini çekmiş bile. Dava VW’ye açılmasa da özne Alman şirket olunca medyatik olduğu kesin.
Ai Veiwei, Volkswagen’in Danimarkalı paydaşı Skandinavisk Motor’u dava etti bile. Çinli sanatçı şirketi telif hakkı ihlaliyle suçluyor. Suçlamanın konusunu 2017 VW Polo için bir reklamının arka planı oluşturuyor.
Danimarka’da bir dergi resmi yayınladı
Turuncu Polo, cephenin önüne yerleştirilmiş ve bir Danimarka dergisinde turuncu bir ortamda yayınlandı.
Sanat eseri, fotoğrafta otomobilden daha büyük görülebiliyor. Weiwei, bu resmin izni olmadan çekildiğini ve kullanıldığını söylüyor. Sanatçı Yapıtının otomobil şirketi ile ilişkilendirilmesini istemediğini de belirtiyor. Ai Weiwei bir İngiliz yayında konuyla ilgili şunları yazdı:
“Bu görüntü, sanatsal itibarıma ve insan haklarının savunulması için ömür boyu süren çalışmalarıma zarar veriyor.”
3500 can yeleğiyle mülteci sorunu anıldı
Sanatçının “Soleil Levant” adındaki eseri 3500 turuncu can yeleği kullanılarak yapılmış. Eserin ismi ünlü ressam Claude Monet tarafından 1872’de yapılan resimle aynı adı taşıyor. Çenle sanatçı, mülteci sorununa dikkat çekmek için bu eseri Kopenhag’ın Kunsthalle Charlottenburg cephesine eklemiş.
Eserin yapımında, Yunanistan’ın Midilli Adası’ndan toplanan gerçek can yelekleri kullanılmış.
Ai Weiwei bu eseri 2017 yılını Dünya Mülteciler Günü anısına yaptı ve Kopenhag’daki Kunsthal Charlottenborg cephesinde sergiledi.
