Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından 2003 yılında el konulan ve önceki gün ihale edilen BMC için hiçbir otomotiv şirketinin teklif vermemesi ilginç. Ortada bir enkaz var ve bu enkaz yiğit bir işadamı tarafından kaldırılıyor sanki… Algı böyle.
Gerçek bu değil elbette. işin gerçeği şudur:
İktidara yakın olmayan birisinin bu ihaleye katılması imkansızdır. Üretilen taşıtların tek alıcısınınn devlet olduğu, yüzde 100 devlet kurumlarına mal satan bir fabrikaya, aile fotoğrafı içinde yer alan Ethem Sancak’ın teklif vermesi, iktidarlar eliyle sermayenin el değiştirme süreçlerine uygun. … Kim olursa olsun birinin BMC’nin üretim yapabilir noktaya getirmesi milli ekonomi açısından da kazançtır. Sadece hikayeyi doğru anlamak açısından yazıyorum bu yazıyı.
İşadamı Ethem Sancak, ihale açılmadan BMC’yi doğrudan Çukurova grubundan da satın alabilirdi. Nitekim Sancak, Çukurova’ya, BMC’yi satması için (elbette TMSF izniyle) 985 milyon TL teklif götürmüş. Bu arada da şirketten alacaklılar ile masaya oturmuş. Ancak alıcılar yeterli indirimi yapmayınca teklifi geri çekmiş.
Önceki gün yapılan ihale, BMC’nin sadece aktiflerinin satışı. Bunun anlamı şu:
TMSF Kanunu gereği, sadece aktifler satılacağından alacaklıların tek kuruş alma hakkı yok. (Borçlu tüzel kişilik satılmıyor çünkü) Yine de TMSF, satıştan elde edeceği gelir ile şirketin borçlarını kapatacak. Çünkü TMSF’nin elinde Digiturk var ve onun satışı ile Çukurova’nın 400 milyon dolarlık kamu borcunu kapatabilecek.
BMC ihalesi öncesinde TMSF, 100 milyon dolara yakın alacağı olan bankalarla, 400 milyon doların üzerinde alacağı olan diğer firmalarla masaya oturdu. Sancak’ın alamadığı indirimleri aldı. Ve muhammen bedel olarak 945 milyon TL’yi tespit etti.
İzmir Bornova’da bulunan BMC tesisleri (sanayi bölgesi olmasına rağmen) şehrin yerleşim alanlarının arasında kalan 220 dönüm araziye sahip ve yüzde 15 kar marjıyla çalışıyor. Fabrikada üretilen mayına karşı korumalı personel taşıma aracı Kirpi için yerli yabancı (özellikle Arap ülkeleri) kapıda bekliyor. BMC otobüslerinin en büyük alıcısı belediyeler. Uçak akaryakıt ikmal tankerlerinin çalışma sahası daha çok kamu ve kamu ortaklı şirketler. Yani iktidarın sevmediği veya istemediği bir işadamı profilinin çalıştıracağı bir yer değil BMC…
Böylece yüzde 100 milli savunma firması olan ve alıcısının yüzde 100 devlet olduğu BMC’ye yüzde 100 milli bir işadamının (!) teklif vermesi hayatın olağan akışına uygundur.
Genç olanlara tavsiyem bu yazıyı alın saklayın, 5 yıl sonra şu öngörüm gerçekleşmiş bakarsınız…
‘’Fabrika taşındı. 220 dönüm arazi konut alanına çevrildi. Belediyelerde BMC markalı otobüsler çalışıyor. Kirpi TSK’nın en önemli araçları olmaya devam ediyor. Şirket 2 milyar dolar üzerinden halka açıldı. Kamu bankalarından BMC alınırken kullanılan krediler geri ödendi.’’
Sonuç olarak Sancak ‘Bence de BMC’ demeyecek de ne yapacaktı ki?
Yavuz Semerci
